سهم ارث زن از شوهر چقدر است؟ شرایط دریافت ارثیه

بعد از فوت شدن افراد کنترل دارایی هایی باقی مانده از آنها سلب و در صورت داشتن وارث اختیار دست آنها می افتد. بحث میزان سهم ورثه متوفی گاهی اوقات پایه بسیاری از اختلافات میان نزدیکان می شود و دلیلش هم عدم آگاهی کافی از قواعد و قوانین حقوقی است.

در زمان تقسیم ارثیه زن از شوهر نیز نفع می برد اما تا صحبت از ارث و میراث می شود همه به یاد فرزندان فرد متوفی می افتند، قوانین مدنی میزان ارث بردن زن از شوهر را دقیقا مشخص کرده است که سهمیه اش به چه میزان می باشد و باید به او پرداخت کرد.

در میان مردان تعدد زوجات در پاره ای از اوقات وجود دارد، ادعایی مبنی ارث زن از شوهر به طور قطع زمانی از سوی دادگاه و وراث دیگر پذیرفته خواهد بود که زمان فوتش در عقد دائم بوده باشد تا سهمیه ای از اموال برای او نیز تعیین شود.

طبق قوانین اگر زن نوع عقد موقت باشد مشمول ارث نخواهد شد و فقط در صورتی که مهریه را دریافت نکرده باشد می تواند مدعی آن باشد تا از اموال فرد متوفی آن را دریافت دارد. به طور کل یکی از قوانین ازدواج موقت این است که افراد قبول می کنند به هیچ عنوان از هم دیگر ارثی نبرند.

برای این که شما خواننده عزیز و گرامی در زمینه ارث زن از شوهر و میزان سهمیه و شرایط دریافتش بیشتر آشنایی پیدا کنید در ادامه بر اساس موادی که در قوانین مدنی مربوط به ارث و میراث موجود دارد موضوع را بیشتر به شما تفهیم خواهیم کرد.

برای اطلاع از تنظیم قرارداد روی لینک کلیک کنید. 

اگر به دنبال یافتن بهترین وکیل در تهران هستید روی لینک بزنید .

زن از چه اموالی ارث میبرد ؟

1. ارث زن از اموال منقول

• اموال منقول شامل همه چیزهایی است که قابلیت جابه‌جایی دارند، مانند پول، خودرو، طلا و جواهرات، و اثاثیه منزل. زن از تمام اموال منقول شوهر خود سهم ارث می‌برد.
• سهم ارث: اگر شوهر فرزند داشته باشد، سهم زن از اموال منقول یک‌هشتم (⅛) است. اگر شوهر فرزند نداشته باشد، سهم زن یک‌چهارم (¼) از اموال منقول است.

2. ارث زن از اموال غیرمنقول

• اموال غیرمنقول شامل املاکی مانند زمین، خانه و آپارتمان است. در قوانین، زن نمی‌تواند مالکیت کامل زمین یا املاک غیرمنقول شوهر را به ارث ببرد. اما در مورد خانه یا آپارتمان، زن حق بهره‌برداری یا استفاده (حق انتفاع) از آن را به ارث می‌برد.
• در صورتی که توافق میان ورثه باشد، ممکن است این حق به زن واگذار شود یا در شرایط خاصی بخشی از مالکیت نیز به او برسد.

3. شرایط بهره‌برداری و استفاده از اموال غیرمنقول

• زن حق دارد که در خانه‌ای که شوهرش مالک آن بوده، سکونت داشته باشد و از آن بهره‌برداری کند. این حق تا زمانی که زنده است یا ازدواج مجدد نکرده، برقرار است. البته، در صورتی که خانه به ارث رسیده باشد، ورثه دیگر می‌توانند برای تقسیم و فروش آن توافق کنند، اما حق استفاده زن همچنان معتبر است.

4. تفاوت ارث زن در صورت داشتن یا نداشتن فرزند

• در صورت داشتن فرزند: زن تنها یک‌هشتم از کل ماترک (ترک‌شده) همسر را به ارث می‌برد که این شامل اموال منقول و غیرمنقول (به شکل حق انتفاع) است.
• در صورت نداشتن فرزند: زن یک‌چهارم از ماترک همسر را به ارث می‌برد که شامل اموال منقول و حق انتفاع از اموال غیرمنقول است.

5. بدهی‌های متوفی و تاثیر آن بر ارث زن

• ابتدا از اموال به‌جا مانده متوفی، بدهی‌ها، هزینه‌های کفن و دفن، و سایر هزینه‌های واجب کسر می‌شود. سپس، سهم‌الارث زن محاسبه می‌گردد. اگر اموال متوفی کافی نباشد، ممکن است سهم زن از میزان اولیه کسر شود.

6. حق درخواست تقسیم ارث

• زن می‌تواند پس از مرگ شوهر، درخواست تقسیم ارث کند. این تقسیم به دو صورت انجام می‌شود: یا توافقی بین ورثه و زن، یا بر اساس قوانین دادگستری و تقسیم بر اساس سهم قانونی هر ورثه.

نحوه محاسبه سهم ارث زن از شوهر

محاسبه سهم ارث زن از شوهر در قانون ارث به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله اینکه شوهر متوفی فرزند دارد یا خیر و اینکه چه نوع اموالی از شوهر به جا مانده است. در ادامه مراحل و نحوه دقیق محاسبه سهم ارث زن از شوهر توضیح داده شده است.

1. تعیین نوع اموال و تقسیم آنها به منقول و غیرمنقول

• اموال منقول شامل پول، خودرو، طلا و جواهرات، و اثاثیه منزل است که زن از همه آنها سهم می‌برد.
• اموال غیرمنقول شامل املاکی مانند زمین، خانه، و آپارتمان است. قانون ارث محدودیت‌هایی برای ارث‌بری زن از اموال غیرمنقول شوهر دارد و زن معمولاً حق مالکیت کامل ندارد، اما می‌تواند حق انتفاع داشته باشد (حق استفاده و بهره‌برداری).

2. بررسی وضعیت فرزند داشتن یا نداشتن متوفی

• اگر شوهر فرزند داشته باشد، سهم ارث زن یک‌هشتم (⅛) کل دارایی‌های شوهر خواهد بود.
• اگر شوهر فرزند نداشته باشد، سهم ارث زن یک‌چهارم (¼) کل دارایی‌ها است.

3. کسر بدهی‌ها و هزینه‌های مربوط به متوفی

• ابتدا از کل اموال متوفی بدهی‌ها و هزینه‌های کفن و دفن کسر می‌شود. سهم زن از باقیمانده اموال محاسبه می‌شود.

4. محاسبه سهم ارث زن در حالت‌های مختلف

مثال محاسبه در حالت داشتن فرزند:

• فرض کنید دارایی شوهر متوفی 800 میلیون تومان است و او فرزند دارد. در این حالت، زن یک‌هشتم (⅛) از این مبلغ را به ارث می‌برد.
• محاسبه: 800 میلیون تومان × (1/8) = 100 میلیون تومان
  بنابراین، زن 100 میلیون تومان از دارایی‌ها را به ارث خواهد برد.

مثال محاسبه در حالت نداشتن فرزند:

• اگر شوهر متوفی 400 میلیون تومان دارایی داشته باشد و فرزندی نداشته باشد، زن یک‌چهارم (¼) از این مبلغ را به ارث می‌برد.
• محاسبه: 400 میلیون تومان × (1/4) = 100 میلیون تومان
  در این حالت نیز زن 100 میلیون تومان از دارایی‌ها را به ارث خواهد برد.

5. ارث زن از اموال غیرمنقول و حق انتفاع

• اگر متوفی اموال غیرمنقول مانند خانه داشته باشد، زن به جای مالکیت کامل، حق انتفاع از خانه را دارد. این حق به این معنی است که زن تا زمانی که زنده است یا ازدواج نکرده، می‌تواند از خانه استفاده کند، اما پس از فوت یا ازدواج مجدد، این حق پایان می‌یابد.

6. درخواست تقسیم و تنظیم سهم الارث زن

• پس از محاسبه و تعیین سهم زن، ورثه دیگر یا خود زن می‌توانند برای تقسیم سهم‌الارث اقدام کنند. اگر توافقی میان ورثه نباشد، زن می‌تواند از طریق دادگاه درخواست کند تا سهم خود را به شکل قانونی دریافت نماید.

این مراحل به زن کمک می‌کند تا سهم خود از اموال همسر را به دست آورد. البته اگر توافقی میان ورثه باشد، ممکن است سهم‌الارث زن به گونه‌ای متفاوت از قوانین تنظیم شود، اما به طور کلی قانون بر اساس اصول ذکر شده این محاسبات را انجام می‌دهد.

ارث زن از شوهر بدون فرزند

اگر زن و شوهر فرزندی نداشته باشند، سهم ارث زن از شوهر در قانون ارث به شرح زیر است:

1. سهم ارث زن: در صورتی که شوهر فوت کرده باشد و فرزندی نداشته باشد، سهم ارث زن یک‌چهارم (¼) از کل دارایی‌های شوهر است. این سهم شامل همه اموال منقول (مانند پول، طلا، خودرو، و اثاثیه) و اموال غیرمنقول می‌شود.
2. اموال منقول: زن در این حالت، یک‌چهارم از تمامی اموال منقول به جا مانده از شوهر را به ارث می‌برد.
3. اموال غیرمنقول: در مورد اموال غیرمنقول مانند زمین و ملک، زن نمی‌تواند مالکیت کامل این اموال را به ارث ببرد، اما از حق انتفاع (استفاده و بهره‌برداری) از آن‌ها برخوردار می‌شود. این یعنی زن می‌تواند از این املاک استفاده کند، اما پس از فوت او، حق بهره‌برداری نیز پایان می‌یابد و به ورثه بعدی منتقل می‌شود. این حق بهره‌برداری تا زمانی که زن ازدواج مجدد نداشته باشد یا تا زمان فوت وی باقی می‌ماند.
4. سهم سایر ورثه: در نبود فرزند، سایر ورثه مانند پدر و مادر متوفی سهم بیشتری دریافت می‌کنند. به عنوان مثال، اگر شوهر پدر و مادر داشته باشد، بعد از کسر سهم زن (یک‌چهارم)، بقیه اموال به نسبت مشخصی بین پدر و مادر شوهر تقسیم می‌شود.

مثال:

فرض کنید شوهر 800 میلیون تومان دارایی دارد و فرزندی ندارد. در این حالت، زن یک‌چهارم (¼) از کل دارایی‌ها را به ارث می‌برد.

• محاسبه: 800 میلیون تومان × (1/4) = 200 میلیون تومان
  زن 200 میلیون تومان از کل دارایی‌های به جا مانده از شوهر را به ارث می‌برد.

اگر اموال شامل ملک یا زمین باشد، زن از حق انتفاع آن بهره‌مند می‌شود، اما مالکیت کامل زمین یا ملک به او منتقل نمی‌شود.

قوانین مربوط به سهم ارث زن از شوهر:

از جمله کسانی که بعد از فوت از مرد متوفی در صورتی که با او ازدواج کرده باشد مشمول ارث می شود، زن یا همان زوجه او می باشد. در ماده 864 قانون مدنی صریحا در خصوص ارث زن از شوهر اشاره شده است که: از جمله اشخاصی که به موجب نسبت مشمول دریافت ارث می شوند هر یک از زوجین هستند که در حین فوت دیگری زنده مانده باشند. همین ماده خود به تنهایی ثابت می کند که زن از شوهرش سهم ارث دارد و باید فرزندانش به او حقش را بپردازند.

نکته مهم دیگری که در خصوص ارث زن از شوهر قابل توجه است این می باشد که که تنها در صورتی زن از شوهر خود میتواند ارث ببرد که با او عقد دائم کرده باشد. براساس ماده 940 قانون مدنی، زوجینی که ازدواج آنها به صورت دائمی بوده باشد می توانند از یکدیگر ارث ببرند.

البته لازم است بدانید در صورتی که مشکلات دیگری در زمینه ارث زن از شوهر تحت عنوان موانع ارث وجود داشته باشد اوضاع تغییر خواهد کرد، به عنوان مثال زنی شوهر خود را بر اثر اختلافات یا طمع به مالش به قتل برساند یا کافر نیز باشد هیچ گونه ارثی را طبق قوانین از او نخواهد برد.

همچنین لازم است بدانید که در قضیه گرفتن ارث زن از شوهر نوع عقد زمان فوت شوهرش نباید به صورت موقت باشد چون به هیچ عنوان چیزی به او نخواهد رسید، حتی اگر در زمان عقد موقت در سند ازدواج قید کرده باشند که ارث ببرد با توجه به این که بر خلاف قوانین است این نوع توافق از نظر دادگاه به هیچ عنوان پذیرفته نیست مگر این که دیگر وراث شرط قید شده در سند را بپذیرند.

اما اگر فردی مایل باشد به زوجه اش که با وی در نکاح موقت می باشد مالی تعلق بگیرد می تواند با استفاده از وصیت نامه و تنظیم رسمی اش در دفترخانه کاری کند تا بدین ترتیب مال و ارثی را بعد از مرگش به او برساند.

در خصوص ارث زن از شوهر بعد از طلاق لازم است بدانید که زوجین بعد از طلاق نمی توانند از هم ارث ببرند مگر این که شرایط ماده 943 قانون مدنی پیش بیاید که می گوید اگر مرد زن خود را طلاق بدهد، در صورتی که این طلاق رجعی باشد و مرد یا زن در طول مدت عده فوت نماید، دیگری از او ارث خواهد برد.

همچنین به موجب ماده 944 قانون مدنی اگر شوهر در حالی که زنش مریض است او را طلاق دهد و در ظرف تقریبا یک سال از تاریخ طلاق به همان مرض فوت کند، در صورتی که ازدواج مجدد نکرده باشد می تواند سهم ارث بگیرد حتی اگر نوع طلاقشان بائن باشد.

برای آگاهی از خدمات وکیل پایه یک دادگستری ما، حتما روی لینک بزنید.

ارث زن از شوهر در صورت داشتن فرزند:

در خصوص سهم ارث زن از شوهر باید گفت که اگر زن فرزند داشته باشد با حالتی که هیچ فرزندی نداشته باشد شرایط و قوانین متفاوت است. ضمنا دقت کنید که وجود فرزند و یا عدم وجودش اهمیت دارد که منظور تا زمان فوت شخص حقیقی است، یعنی ملاک این است که فرزند حاصل ازدواج آنها باشد نه عقدی که پس از مرگ او ممکن است زوجه با دیگری کرده و بچه دار شده باشد.

بر اساس ماده 913 فقه اسلامی قوانین مدنی، سهم ارث زن از شوهر، در صورتی که زن از شوهرش صاحب فرزندی شود یک هشتم از کل دارایی ها می باشد. همچنین بر اساس ماده 946 قانون مدنی میزان ارث زن از اموال شوهرش در صورت داشتن فرزند زنده، یک هشتم از اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیر منقول اعم از هر چیزی شامل زمین، ساختمان، بنا و درختان باشد می شود.

توصیه می کنم حتما به مقاله ی جدیدترین قوانین ارث از پدر در ایران را بدانید! سر بزنید.

ارث زن از شوهر در صورت نداشتن فرزند:

همانطور که در بالا توضیحات را خواندید و حتما متوجه شدید فرزند دار بودن یا نبودن مرد هنگام فوت بر میزان دریافت ارث زن از شوهر بسیار تاثیر گذار است. بر اساس آن چه که در قانون مدنی اشاره شده و آمده است: سهم زن از اموال منقول و غیر منقول شوهر در صورت نبود فرزند بیشتر است.

اگر مردی فوت کند در حالی که هیچ فرزندی از زن خود نداشته باشد، میزان سهم زن از اموال به جا مانده از شوهرش به یک چهارم افزایش می یابد. همچنین بر اساس ماده 946 قانون مدنی میزان ارث زن از شوهر در صورت نبودن هیچ گونه فرزندی یک چهارم از کلیه اموال منقول و یک چهارم از بهای اموال غیر منقول می باشد.

دیگر نکته مهمی که در رابطه با ارث زن از شوهر وجود دارد به موضوع چند زوجه بودن مرد بر می گردد، در این جور مواقع معمولا قانون ارث را به تساوی بین تمامی زوجه ها اگر عقدشان دائمی باشد تقسیم می نماید تا هیچ گونه اختلافی پیش نیاید.

ضمنا در صورتی که مرد فوت شده دو زن داشته بوده باشد و هر کدام فرزند هم داشته باشند، تقسیم اموال شوهر بدین صورت است که سهم شرعی زوجه از اموال ابتدا جدا می گردد و سپس به طور کاملا مساوی در صورتی که هر دو زن عقد دائمی بوده باشند میانشان تقسیم می شود.

 مطالعه بیشتر: دفتر وکالت: پیشروی در جستجوی عدالت و مشاوره حقوقی

در انتها

همان طور که در مقاله بالا دیدید و دانستید سهم ارث زن از شوهر قواعد و قوانین مربوط به خود را دارد که بعضی جزئیات در میزان سهم تغییراتی اساسی ایجاد می کند، به عنوان مثال فرزند داشتن یا نداشتن زن بر روی میزان ارث اثر دارد، دانستن این نکات در حقیقت می تواند کمک کند تا زن بعد از فوت شوهر به حق قانونی خود به دور از اختلافات خانوادگی برسد.

در آخر لازم به ذکر است که شرکت حقوقی لگاپین با سال ها سابقه در زمینه حل اختلافات مربوط به ارث و میراث، آمادگی دارد تا خدمات مشاوره ای، ثبت شرکت، تنظیم قرارداد و وکالت خود را به شما خانم های همسر مرحوم شده ارائه نماید. برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره حقوقی با شماره واحد پشتیبانی ما تماس حاصل فرمایید.