قرارداد جعاله چیست؟ نحوه تنظیم قرارداد جعاله

قرارداد جعاله

امروزه شیوه ها و قراردادهای گوناگونی وجود دارد که افراد یا شرکت ها می توانند با تکیه بر آنها در ازای کار یا خدماتی که به مشتریان یا همکاران خود می دهند کارمزد یا اجرتی را که باید دریافت کنند به دست بیاورند.

یک نمونه از قراردادهایی که با توجه به شرایط افراد و شرکت ها امروزه منعقد می شود قرارداد جعاله است. در این مورد نکات قانونی وجود دارد که افراد را برای پایبند بودن به اصول و شروط اخلاقی که باید در هر قرارداد اجرا شود ملزم می نماید.

نکته مهم در قرارداد جعاله این است که برای پرداختن دستمزد در قبال کاری که صورت گرفته است باید عوض داده شود و این عوض صرفا لازم نیست که حتما پول باشد. ممکن است که فردی پول در اختیار نداشته باشد و با اجناسی که دارد کارمزد را پرداخت نماید.

بهترین کار برای بستن قرارداد جعاله این است که افراد و اشخاص از یک مشاور کاربلد استفاده کنند. جعاله اگر خاص باشد همه چیز مشخص است ولی در جعاله عام تا حدودی همه چیز مشخص نیست و اگر تمامی موارد در نظر گرفته نشود ممکن است منجر به اختلاف شود.

تجربه سال ها بستن قراردادهای کاری اثبات کرده است که اگر حجم کار و میزان دستمزد از ابتدا مشخص باشد برای کننده کار بهتر خواهد بود. قراردادهایی که این دو مورد را با خود به همراه ندارند همراه با ریسک بوده و نمی توانند همه افراد را به رضایت برسانند.

قرارداد جعاله چیست؟

جعاله در لغت به معنی دست مزدی است که هر فرد حقیقی یا حقوقی در ازای انجام فعالیت یا کاری که برای شخص دیگر انجام داده است  دریافت می دارد. در اصطلاح فقهی و علم حقوق به صیغه ای گفته می شود که دستمزد آن به صورتی خاص در برابر کاری است. ضمنا در قرارداد جعاله هیچ شرطی در قوانین وجود ندارد که میزان کارمزد در آن مشخص باشد.

ماده 561 قانون مدنی درباره جعاله عام می گوید که عبارت است از ملزم شدن شخصی به پرداختن دستمزد به شخص دیگر در قبال کاری مشخص که ممکن است این میزان کارمزد تعیین شده باشد یا تعیین نشده باشد که در واقع مشکلی ایجاد نمی نماید.

انواع و اقسام قرارداد جعاله:

جعاله به دو قسم خاص و عام دسته بندی می شود که هر کدام در جای خود مورد استفاده قرار می گیرد.

جعاله خاص:

در این نوع از جعاله دقیقا مشخص است که چه کسی با چه کسی قرارداد بسته است و مبلغی که برای انجام کار قرار است عوض و بدل شود از قبل کاملا مشخص شده و شخص کننده کار با آگاهی از این موضوعات کارش را انجام می دهد.

جعاله عام:

در این نوع از جعاله رسیدن به مقصود تنها اهمیت دارد و برای کسی که آن را پیشنهاد می دهد به هیچ عنوان اهمیت ندارد که چه کسی آن را انجام می دهد. فرد جاعل اعلام می دارد هر کس فلان کار را انجام دهد مبلغی پاداش می دهم.

نحوه تنظیم قرارداد جعاله:

در زمان نگارش قرارداد جعاله باید نکاتی را مد نظر قرار داد و از آن جایی که افراد عادی توانایی درک بسیاری از اصطلاحات و لغات حقوقی را ندارند تاکید می کنیم که برای عقد چنین قراردادهایی حتما از مشاور یا وکیل استفاده نمایید.

مشاور حقوقی یا وکیل با توجه به اشراف اطلاعاتی که برای عقد چنین قراردادهایی دارد کمک می کند تا بدون هیچ مشکلی آن را ببندید. بسیار پیش آمده افراد بدون آگاهی های کافی چنین قراردادهایی بستند و یک بند را به خوبی نفهمیدند و همان بند بعدها باعث دردسر آنها شد.

علم حقوق بسیار دقیق است و گاهی برای این که یک بند را بفهمید شاید مجبور شوید کتاب قوانین مدنی و غیره را ورق بزنید و تفکر کنید. در واقع وکلا با انجام مداوم اینجور پرونده ها توانایی این را به دست می آورند که یک قرارداد جعاله یا غیره را به راحتی منعقد نمایند.

در واقع یک قرارداد جعاله از بخش های مختلف تشکیل می شود که به طور کل در ابتدا مشخصات شخصی طرفین قرارداد مثل بقیه قراردادها ذکر می گردد که البته می تواند معین یا نامعین باشد که همین ها خود نوع قرارداد را مشخص می نمایند که خاص می باشد یا عام است.

در یکی از مفاد این قرارداد که به قانون 564 مدنی ربط پیدا می کند که می گوید به هیچ عنوان در این نوع از قرارداد ضرورت ندارد که انجام کار یا جزئیات به صورت کاملا دقیق در آن قید شود اگر به صورت عام باشد، همین که به طور کل مشخص باشد چه کاری باید صورت بگیرد قرارداد قانونی می باشد.

نکته بعدی که در مورد قرارداد جعاله وجود دارد به بحث میزان اجرت بر می گردد که در عمل بستگی به نوع آن دارد. ماده 563 قانون مدنی در این مورد می گوید که باید اجرت در این نوع از عقد به طور واضح مشخص و معین باشد تا بعدا موضوع اختلاف و مناقشه نشود.

در نظر بگیرید فردی سگش گم شده است و بسیار برایش اهمیت دارد که آن را پیدا کند. برای این که احتمال پیدا شدنش افزایش پیدا کند همه جا اعلام می کند هر کس آن را بیاید فلان قدر پاداش می دهم. در واقع همین اعلام صاحب سگ نوعی قرارداد جعاله عام است که میزان اجرت یا هدیه را هم مشخص کرده است.

معمولا در بند انتهایی قرارداد هم به موضوعاتی که ممکن است عامل اختلاف بین طرفین شود اختصاص می یابد. به نوعی ضمانت هایی داده می شود تا بعدا نکته یا موضوعی موجب نشود که گره کوری ایجاد شود که با هیچ دندانی نشود آن را باز کرد.

بعد از این که تمامی موارد بالا به خوبی اجرایی شد یک قرارداد جعاله بین دو طرف عقد شده است که وجه قانونی و عرفی دارد و اگر مشکلی پیش بیاید می توان آن را با توجه به امضا و اثر انگشتی که از دو طرف پای آن درج شده است برای شکایت مورد بهره برداری قرار داد.

نکات حقوقی یک قرارداد جعاله:

مطابق با قانون 570 مدنی در قرارداد جعاله نمی توان کار غیر شرعی یا غیر اخلاقی را برای دیگری شرط نمود. اگر جاعل چنین چیزی درخواست کند قرارداد باطل تلقی می گردد و اگر کار به شکایت برسد هر دو طرف ماجرا ممکن است مورد پیگرد قانونی قرار بگیرند.

همچنین قانون 564 مدنی بیان می دارد که چنین قراردادهایی را دو طرف می توانند تا قبل از اتمام رسیدنشان لغو نمایند. همچنین عامل در این قراردادها می تواند چندین نفر باشد که مطابق قانون 568 اگر کار را چند نفر با هم انجام داده باشند دستمزد بین آنها تقسیم می شود تا مشکلی پیش نیاید.

نکته دیگر اینکه برای صحیح بودن چنین قراردادی طبق قانون 211 مدنی باید دو طرف از اهلیت و بالغیت برخوردار باشند. اگر معامله با کسی که فاقد این شرایط است صورت بگیرد بر اساس قانون باطل است و قابل رسیدگی نمی باشد.

آخرین نکته این که اگر قرارداد جعاله به صورت خاص است بهتر است که نام و عنوان فرد در آن قید شود تا بعدا در صورت پیش آمدن هرگونه مشکل یا اختلافی این خلا سبب نشود که دادگاه آن را غیر قابل رسیدگی اعلام نماید، در هر قراردادی مشخص بودن دو طرف از مهم ترین نکاتی است که باید نسبت به آن توجه ویژه داشت.

مطالعه بیشتر: تقسیم نامه چیست؟ نکاتی برای نحوه نوشتن تقسیم نامه

در انتها

همان طور که در مقاله بالا دیدید و دانستید قرارداد جعاله به شیوه ای متفاوت از قراردادهای دیگر بسته می شود که قبلا مشاهده نموده بودید و به دو صورت عام و خاص دسته بندی می شود. هدف از این قرارداد رسیدن جاعل به هدفش می باشد که معمولا پاداش برایش حاظر است به دیگری بدهد.

در آخر لازم به ذکر است که شرکت خدمات الکترونیکی حقوقی با سال ها تجربه در زمینه بستن انواع قرارداد این آمادگی را دارد تا خدمات خود را به شما عزیزان ارائه نماید. برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در این زمینه با شماره های واحد روابط عمومی ما تماس حاصل فرمایید.