خرید و فروش املاک و اشیا ممکن است همیشه به صرفه نباشد و گاهی افراد به دلایل اقتصادی یا غیر اقتصادی قادر به خریداری مال مورد نیاز خود نباشند یا نخواهند. به منظور پاسخ به این نیازها، قانونگذار نوع دیگری از تعهدات را تدوین کرده است که به آن قراردادهای اجاره میگویند. در این نوع تعهدات، افراد برای استفاده از یک مال معین، هزینهای را پرداخت میکنند. این نوع قرارداد اکنون یکی از رایجترین انواع قراردادها است و قواعد و مقررات دقیقی در این زمینه وضع شده است، که مهمترین آنها قوانین مدنی است. در این مقاله به توضیح تعریف قراردادهای اجاره، مشخصات آن و انواع مختلف آن میپردازیم.
قراردادهای اجاره چیست؟
در واقع، اجاره به معنای کرایه دادن است. در ماده 466 قانون مدنی، اجاره به این ترتیب تعریف شده است: “اجاره عقدی است که به موجب آن مستأجر، مالک منافع عین مستأجره میشود…” به عبارت دیگر، طبق قراردادهای اجاره، یکی از طرفین قرارداد در ازای اینکه مالی را برای استفاده به دیگری ارائه میدهد، اجرت (اجاره) دریافت میکند. به عنوان مثال، فردی ممکن است خانهاش را برای استفاده به دیگری اجاره دهد و در ازای آن اجارهای دریافت کند.
در این نوع قرارداد ها، طرفی که مال خود را اجاره میدهد به عنوان “موجر” یا “اجارهدهنده” شناخته میشود، و طرفی که مال را اجاره میکند تا از منافع آن استفاده کند به عنوان “مستاجر” یا “اجارهکننده” شناخته میشود. مبلغی که برای اجاره پرداخت میشود به عنوان “اجارهبها” شناخته میشود. و به مالی که موضوع اجاره است، “عین مستاجره” یا “مورد اجاره” گفته میشود. موضوع اجاره میتواند متنوع باشد که این امر باعث بروز انواع مختلف اجاره میشود.
برای کسب اطلاعات و تنظیم قرارداد خود می توانید کلیک کنید تا با کارشناسان ما در ارتباط باشید .
انواع قراردادهای اجاره
اقسام مختلف قراردادهای اجاره را بر اساس موضوع آن میتوان به شرح زیر دستهبندی کرد:
- اجاره اشیا: این نوع قرارداد اجاره شامل اجاره اشیای مختلفی مانند خانه، آپارتمان، اتومبیل، لوازم خانگی و دیگر اشیای قابل اجاره است که افراد برای استفاده موقت از آنها اقدام میکنند.
- اجاره حیوانات: در این نوع قرارداد، حیواناتی مانند اسب، گاو، گربه و سایر حیوانات به اشخاص دیگر اجاره داده میشود تا از خدمات یا منافع این حیوانات بهرهمند شوند.
- اجاره اشخاص: این نوع اجاره شامل قراردادهایی است که اشخاص به عنوان کارگر، کارمند، مربی و… به مدت معین یا نامعین به شرکتها یا اشخاص دیگر اجاره داده میشوند تا خدمات خود را ارائه دهند.
اوصاف قراردادهای اجاره
- اجاره یک عقد معین است: این بدان معناست که در قانون نام و قواعد مشخصی دارد که شرایط و مفاد قرارداد اجاره را تعیین میکند.
- اجاره عقد تملیکی است: این بدان معناست که موضوع اجاره، مالکیت چیزی است و در واقع مالکیت موقت انتقال مییابد که در ازای اجاره به مستاجر اعطا میشود.
- اجاره عقد معوض است: به این معناست که مستاجر در برابر استفاده از منافع عین مورد اجاره، به موجب قرارداد اجاره بها پرداخت میکند.
- اجاره عقد موقت است: این بدان معناست که قرارداد اجاره دارای مدت زمان مشخصی است که در طول آن مستاجر حق استفاده از مال مورد اجاره را دارد.
- اجاره عقد رضایی است: این به معنای این است که قرارداد اجاره با توافق دو طرف منعقد میشود و نیازی به ثبت رسمی یا اعمالی از این دست ندارد.
- اجاره عقد لازم است: این بدان معناست که دو طرف قرارداد نمیتوانند به دلایل بدون عذر و دلیل قانونی قرارداد را بر هم بزنند و باید شرایط خاصی برای فسخ قرارداد وجود داشته باشد.
انواع قراردادهای اجاره
در قانون مدنی ایران، قرارداد اجاره به صورت گستردهای تقسیم بندی شده است. به علاوه از اجاره انسان، اجاره حیوان و اجاره اشیا به عنوان سه نوع اصلی اشاره شده است. هر یک از این قراردادها شرایط و موازین خاص خود را دارند. همچنین، این نوع قرارداد ها به انواع دیگری نیز تقسیم میشوند که در ادامه به شرح آن میپردازیم.
قراردادهای اجاره دستی
قرارداد اجاره دستی یا همان قرارداد اجاره شفاهی، نوعی از قرارداد است که به صورت غیر رسمی بین مالک و اجارهکننده برقرار میشود. در این نوع قرارداد، شرایط و جزئیات قرارداد به صورت غیر رسمی و با توافق طرفین تعیین میشود.
قرارداد اجاره دستی مزایا و معایبی دارد. از مزایای آن میتوان به سهولت و سرعت ایجاد قرارداد و عدم نیاز به هیچ گونه سند رسمی اشاره کرد. اما از معایب آن میتوان به عدم شفافیت و دقت در تعیین شرایط و جزئیات قرارداد، عدم اطمینان در مورد تعهدات طرفین و عدم اثبات قانونی آن در صورت بروز اختلاف بیان داشت.
در برخی موارد مثل اجاره موقتی و کوتاه مدت، مانند اجاره اتاق در هتل یا مهمانسرا، استفاده از قرارداد اجاره دستی ممکن است قابل قبول باشد. همچنین، در مواردی که طرفین دارای رابطه قرابت هستند و توافقات آنها بر اساس قرارداد اجاره دستی انجام شده است، فرض میشود که قرارداد اجاره دستی موجود است.
قراردادهای اجاره رسمی
قراردادهای رسمی، نوعی از قرارداد اجاره است که به صورت نوشتاری و با امضای طرفین تهیه و امضا میشود و به عنوان یک سند رسمی و قابل اثبات در نظر گرفته میشود. در این نوع قرارداد، شرایط و جزئیات اجاره به صورت دقیق و شفافیت بیشتری مشخص میشود و از اعتبار بیشتر برخوردار است.
به طور خلاصه اجارهنامه رسمی به عنوان یک سند رسمی و قابل اثبات حقوقی، که شرایط و جزئیات اجاره را به صورت دقیق و شفاف مشخص میکند، برای حفظ حقوق و تعهدات طرفین بسیار مهم است.
توصیه می کنم برای اطلاع از بررسی انواع قرارداد ها حتما روی لینک بزنید.
قراردادهای اجاره بنگاهی
این نوع قرارداد ها، یک نوع قرارداد اجاره است که برای اجاره ملکی استفاده میشود که معمولاً اهداف تجاری یا مسکونی را در بر میگیرد. این نوع اجارهنامه، به طور معمول توسط مشاورین املاک تنظیم میشود و توسط موجر و مستأجر امضا میشود. اجارهنامه بنگاهی به عنوان یک سند رسمی، شرایط و جزئیات اجاره را به صورت دقیق و شفاف مشخص میکند و حقوق و تعهدات طرفین را تضمین میکند.
نتیجه
استفاده از یک قرارداد اجاره رسمی و کتبی بهترین روش برای ایجاد تعهدات و شرایط شفاف و دقیق بین طرفین است. این نوع قرارداد، به دلیل رسمیت و اثبات قانونی آن، در صورت بروز اختلافات به عنوان یک سند قانونی مورد تایید استفاده میشود.
تهیه یک قرارداد اجاره استاندارد و اصولی، میتواند به حفظ حقوق و تعهدات هر دو طرف کمک کند و موجب کاهش مشکلاتی که ممکن است در طول دوره اجاره به وجود آید، شود. به همین دلیل، توصیه میشود که در هنگام اجاره ملک، از قراردادهای استاندارد و معتبر استفاده شود.
شما میتوانید با مراجعه به منابع مناسب و کمک از وکلای متخصص، به تهیه یک قرارداد اجاره کامل و حساب شده بپردازید که به حفظ منافع شما و همچنین مستاجر کمک میکند.
مطالعه بیشتر: تنظیم قراردادهای فروش
با اطمینان به آینده: راهنمای تنظیم قراردادهای اجاره توسط موسسه حقوقی لگاپین
موسسه حقوقی لگاپین با تخصص و تجربه در زمینه حقوقی، به مشاوره و تنظیم قراردادهای اجاره میپردازد. این موسسه به طراحی قرارداده با رعایت قوانین و مقررات حقوقی مربوطه میپردازد تا به حفظ حقوق و تعهدات طرفین کمک کند. با استفاده از خدمات موسسه حقوقی لگاپین، میتوانید به صورت قانونی و حرفهای، قراردادهای خود را تنظیم و امضا کنید و از مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری کنید.