قوانین چک در ایران
به طور کل هر موردی که در جوامع به خصوص جامعه ایران ربط به چیزهای مالی داشته باشد به شدت حساس بوده و اتفاقات زیادی از جمله کلاهبرداری، بد حسابی و غیره را در حول و حوش خود گرد آوردی می کند.
چک یکی از این موارد است و سال ها در تمامی جوامع مورد بهره برداری قرار می گیرد. تمامی جوامع با توجه به ماهیت خود قوانین چک را تدوین می کنند تا بتوانند جلوی افرادی که قصد سو استفاده کردن از آن را دارند بگیرند.
قوانین چک که توسط قانون گذاران به افراد صاحب چک ارائه می شود در واقع دارد به آنها یاد آوری می کند که چک پول نقد نیست و استفاده کردن از آن نباید به این صورت باشد که برای یک حساب خالی این برگه را به دیگران بدهید و خدمات بگیرید.
علیرغم این که قوانین چک کاملا واضح است و باید به روز نقد شود ولی در جامعه ایران سال ها از آن به صورتی توسط صاحبان چک بهره برده می شود که هیچ گونه سنخیتی با قوانینی که برای آن نوشته شده است ندارد و به خاطر این استفاده نامناسب مشکلات زیادی رقم می خورد.
جهت کسب شماره وکیل در تهران برای کسب نتایج موفقیت آمیز در پرونده های حقوقی خود از طریق این لینک اقدام کنید.
چک چیست؟
نوعی برگه است که تضمین می نماید به ازای رقمی که بر روی آن نوشته شده است در داخل بانک موجودی هست و دارنده آن می تواند با مراجعه کردن به بانک آن را دریافت داشته و برای پیشبرد اهداف خود مورد استفاده قرار دهد.
امروزه با رشد کردن تکنولوژی چک ها نیز خود را با آن تطبیق داده اند و به صورت الکترونیک در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می گیرند. یعنی این که بدون مراجعه به بانک افراد از طریق سامانه های الکترونیک با ارائه آن می توانند به پول خود دست پیدا کنند. البته قوانین چک الکترونیک تا حدود زیادی شبیه به چک کاغذی است اما با توجه به تفاوت ماهیت قوانین مخصوص به خود را دارد.
تاریخچه چک:
چک یکی از دستاوردهای نظام بانکداری می باشد و قوانین چک در هر کشور با توجه به خود آن کشور با در نظر گرفتن بسیاری از چیزها تهیه و تنظیم می گردد. قدیمی ترین اسنادی که از چک در ایران به دست آمده است به دوران هخامنشیان بر می گردد.
به گفته یکی از تاریخ نگاران حوزه اقتصاد بانکداری در دوران پیش از اسلام در ایران از اهمیت بالایی برخوردار بوده است تا جایی که بسیاری از چیزها مثل چک و سفته در نمونه های اولیه آن زمان وجود داشته اند و بعدا پیشرفت کرده اند. اگر چک آن زمان بوده قطعا قوانین چک با توجه به آن دوره تدوین شده بود و مورد استفاده قرار می گرفت.
در دوران اخیر اولین بار چک از سال 1311 در نظام بانکی ایران مورد بهره برداری قرار گرفت. قوانین چک نیز هم زمان با راه یافتن دوباره آن بعد از دوران گذشته با توجه به مقتضیات زمانی جامعه ایران نوشته شد تا افراد بدانند که چگونه از آن استفاده کنند.
در گذشته با توجه به قوانین چک اگر کسی چک بلامحل صادر می کرد حتی اگر شاکی از حق می گذشت اما جنبه عمومی جرم او باقی می ماند و دولت این حق را داشت تا صادر کننده چک بلامحل را با توجه به قوانین موجود جریمه کرده و یا در مواردی مورد پیگیری قضایی قرار دهد.
متاسفانه در دوران پهلوی دوم قوانین چک دچار تغییراتی شده و جنبه عمومی چک دیگر مورد توجه قرار نگرفت و جنبه خصوصی پیدا کرد. یعنی این که اگر چک بلامحل را کسی صادر می کرد دیگر دولت از او شاکی نبود که همین موجب شد تا نظر کلاهبرداران بیش از قبل به چک جلب شود.
با توجه به قانون جدید چک در ایران مشکلات جدیدی رقم خورد و پرونده های زیادی حول و حوش آن شکل گرفت که حتی این مشکلات بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران سال هاست جریان دارد و افراد زیادی همچنان قربانی آن قانون بدی می شوند که پهلوی دوم به تصویب رساند و از جنبه عمومی جرایم چک چشم پوشی کرد.
قوانین چک در ایران:
مسئله چک در سال های بعد از انقلاب از اهمیت بالایی برخوردار بود و بارها قوانین چک دستخوش تغییراتی شد تا بیشتر از قبل بتوان جلوی کلاهبرداری هایی که در این حوزه می شود را گرفت ولی هر بار کلاهبرداران خود را با آن تطبیق می دهند و راه جدیدی پیدا می کنند.
چک برگشتی:
در شرایطی که اقتصاد ایران در سال های اخیر دچار بحران است، استفاده از چک های مدت دار بسیار مورد توجه بازاریان قرار دارد. در بسیاری از موارد قوانین چک نتوانسته جلوی این را بگیرد که چک افراد برگشت نخورد و مشکلاتی را رقم نزند.
طبق آماری که مرکز پژوهش های مجلس ارائه نموده است میزان جرائم در حوزه چک با توجه به بحران اقتصادی بسیار افزایش پیدا کرده و قوانین چک موجود نتوانسته مانع از این شود که چک بازاریان اصطلاحا برگشت نخورد.
در فرآیند چک برگشتی افراد چکی را صادر می کنند و با توجه به شرایطی که برای آنها پیش می آید توانایی آن را ندارند که پاسش نمایند که همین باعث مشکلات بزرگی می شود. معمولا قوانین چک اخیر به بانک اعلام کرده که اگر فردی یک چک برگشتی هم داشت دیگر برایش دسته چک صادر نشود.
قوانین جدید در واقع به این منظور نوشته می شوند تا بتوانند جلوی کلاهبرداری هایی که در مسائل مالی وجود دارد را با اهرم های قانونی مثل این بگیرند تا کلاهبرداران با کوتاه شدن دستشان از چک دیگر این امکان را پیدا نکنند به کارهای خود ادامه دهند.
مطالعه بیشتر: بهترین روش وصول انواع چک را بدانید!
چک بی محل:
در سال های اخیر بیشتر کلاهبرداران از مشکلات قوانین چک استفاده کرده و چک های بی محل را به دست بازاریان می دادند که موجب می شد تا پرونده های مالی زیادی در این زمینه به دادگاه های مالی برای رسیدگی ارجاع داده شود.
در سال های اخیر با بهبود یافتن قوانین چک مثل همان صادر نکردنش در صورت برگشت خوردنش سبب شده تا میزان جرایمی از این دست به میزان بسیار زیادی کاهش پیدا کند. در واقع بانک ها با کوتاه کردن دست کلاهبرداران از چک باعث تثبیت و امنیت مالی بیشتر بازار شده اند.
در گذشته فردی که کلاهبردار بود اگر در یک بانک پرونده کلاهبرداری داشت و دستش رو شده بود به سراغ بانک دیگری می رفت و با گرفتن دست چک به کارش ادامه می داد. امروزه با توجه به یک پارچه شدن سیستم مالی و ثبت افراد با کد ملی این مشکلات به حداقل تقلیل پیدا کرده است.
افرادی که در یک بانک کلاهبرداری کرده باشند گاو پیشانی سفید می شوند و دیگر نمی توانند در یک بانک دیگر نیز با گرفتن چک به روند غلط خود ادامه دهند، در واقع دستشان برای کل سیستم بانکی رو شده است و برای آنها چک صادر نمی کنند.
در انتها
همان طور که در مقاله بالا دیدید و دانستید چک در واقع برگه یا سندی است که اثبات می کند به میزان رقمی که بر روی آن هست در بانک پول وجود دارد. البته قوانین چک در کشورها متغیر بوده و در قبال آنها برخوردهای متفاوتی را با شهروندان خود دارند.
در آخر لازم به ذکر است که شرکت خدمات الکترونیکی حقوقی با سال ها تجربه در زمینه مسائل مالی این آمادگی را دارد تا مشکلات شما را در دادگاه ها حل و فصل نماید. برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر با شماره های واحد روابط عمومی ما تماس حاصل فرمایید.