هر فردی که به بیمارستان یا مراکز درمانی مراجعه میکند، دارای حقوق خاصی است که توسط منشور حقوق بیماران تعریف شدهاند. متاسفانه، بسیاری از افراد این حقوق را به طور دقیق نمیشناسند. ضروری است که افراد به عنوان بیمار، از حقوق خود آگاه باشند تا از وقوع مشکلات احتمالی جلوگیری شود. همچنین بیمارستانها با رعایت بهتر حقوق بیماران، میتوانند بهطور قابل توجهی نرخ رضایتمندی بیماران را افزایش داده و برای خود درآمد بیشتری نیز فراهم آورند، به جز وظیفهی اساسی خود.
محتوای منشور حقوق بیماران
محتوای منشور حقوق بیماران به گونهای است که بر اساس ماده 29 قانون اساسی، حق بهرهمندی از خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبتهای پزشکی به عنوان یک حق همگانی برای تمامی افراد جامعه تأکید میشود و دولت مسئول است که این حق را برای همه شهروندان فراهم کند. به منظور رعایت این اصل، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی در سال 1381 متن جامعی در خصوص حقوق بیمار تهیه کرد و سرانجام این منشور در سال 1388، با هدف ارائه خدمات مطلوب به تمامی اقشار جامعه به تصویب رسید. این منشور در 5 محور اصلی و 37 بند مختلف تنظیم شده است.
می توانید در سریع ترین زمان برای دریافت مشاور حقوقی لگاپین با کلیک کردن اقدام کنید.
دریافت مطلوب خدمات سلامت در حقوق بیماران
1. دریافت مطلوب خدمات سلامت
حفظ شان و منزلت بیماران: بیمارستان باید به غایت احترام و ارزشمندی انسانی بیمار را محافظت کرده و به عقاید و اعتقادات مذهبی و فرهنگی او احترام بگذارد. برخورد با بیماران باید با احترام و درک صورت گیرد.
ارائه خدمات بر پایه صداقت و ادب: بیمارستان باید با صداقت کامل در مورد روند بیماری و درمان به بیماران اطلاع دهد و از آنها پنهان نگه دارد. ارائه خدمات به بیماران باید با احترام و شایستگی صورت گیرد.
عدم تبعیض: بیمارستان و پزشکان باید بدون تبعیض از نظر جنسیت، قومیت، فرهنگ و وضعیت سلامتی به درمان بپردازند. همه بیماران باید با احترام مورد پذیرش قرار گیرند.
بر پایه دانش روز باشد: بیماران حق دارند که از خدمات بهداشتی و درمانی با کیفیت و به روز بهرهمند شوند.
اقدامات بیمارستانی باید بر اساس منافع بیمار باشد و منافع او را به خطر نیندازد.
در توزیع منابع سلامت باید عدالت و حفظ اولویتهای بیمار در نظر گرفته شود.
ارائه خدمات به بیماران با هماهنگی بین بخشهای مختلف باید انجام شود.
فراهم کردن امکانات رفاهی ضروری برای بیمار و دور از درد و رنج بودن خدمات درمانی.
توجه ویژه به حقوق بیماران آسیبپذیر.
ارائه خدمات درمانی در سریعترین زمان ممکن و با احترام به وقت بیمار.
در نظر گرفتن فاکتورهای مانند زبان، سن و جنس بیمار.
اورژانس باید بدون توجه به هزینه آن انجام شود.
در مورد بیمارانی که مرگ آنها حتمی و قریب الوقوع است، خدمات درمانی باید با رعایت برقراری آرامش و کاهش رنج و درد بیمار ارائه شود.
2. اطلاعات باید به نحو مطلوب و به اندازه کافی در اختیار بیماران قرار بگیرد
محتوا منشور حقوق بیمار در هنگام پذیرش.
قوانین، ضوابط، و هزینههای قابل پیشبینی بیمارستان، شامل خدمات درمانی و غیردرمانی، و ضوابط بیمه و معرفی سیستمهای حمایتی در هنگام پذیرش باید در اختیار بیمار قرار بگیرد. بیمار باید از همان ابتدا در جریان مخارج درمانی خود قرار بگیرد. این اطلاعات باید در اولین لحظات ممکن در طول پذیرش به اطلاع بیمار برسد، مگر اینکه رسیدگی به بیمار نیازمند اقدام فوری باشد و زمان برای ارائه این اطلاعات وجود نداشته باشد.
بیمار حق دارد نام و مسئولیت پزشک، پرستار و دانشجویان پزشکی و پرسنل مراقبتهای بهداشتی که در ارائه خدمات درمانی به بیماران شرکت دارند را بداند.
اطلاعات کامل در مورد تشخیص و درمان پیشآگهی شده، از جمله در مورد درمانهای جایگزین و عوارض احتمالی.
روشهای دسترسی به کادر درمان در طول مدت درمان.
کلیه اقداماتی که ماهیت پژوهشی دارند، باید منوط به کسب اجازه و رضایت از بیمار باشد.
آموزشهای ضروری برای استمرار درمان.
بیمار میتواند به کلیه تصاویر اطلاعات ثبت شده در پرونده بالینی خود دسترسی داشته باشد و آن را دریافت و تصحیح اشتباهات مندرج در آن را درخواست نماید.
3. حق تصمیمگیری آزادانه بیمار در دریافت خدمات درمانی
انتخاب پزشک و مرکز درمانی در حدود ضوابط.
بهرهگیری از مشاوره با پزشک دوم.
شرکت یا عدم شرکت در پژوهشهای زیستی در مواردی که تصمیم گیری او تأثیری در تداوم و نحوه دریافت خدمات سلامت ندارد.
پذیرش یا رد درمانهایی که به بیمار پیشنهاد میشود پس از اینکه معایب و مزایا و عوارض احتمالی آن به بیمار توضیح داده شد. به جز در موارد خودکشی یا وقتی که عدم پذیرش درمان برای سایر افراد ضرر داشته باشد و آنها را در معرض خطر جدی قرار دهد.
با ارائه توضیحات لازم درباره روند درمان در زمانی که بیمار میتواند تصمیم گیری کند، اقدامات لازم جهت تصمیمگیریهای بعدی برای مواقعی که بیمار قادر به تصمیمگیری نباشد، میتوان با رعایت قوانین فرصت تصمیمگیری لازم را برای ارائه دهندگان خدمات سلامت و فرد جایگزین بیمار در تصمیمگیری فراهم کرد.
بعد از اینکه توضیحات لازم به بیمار داده شد، باید فرصت مناسب برای تصمیمگیری به بیمار داده شود.
4. رازداری و رعایت حریم خصوصی بیمار
هرگونه مشاوره، معاینه، درمان و سوابق پزشکی بیمار محرمانه محسوب میشود، و مرکز درمانی باید در حفظ آن کوشا باشد، به جز مواردی که قانون استثنا کرده است. برای مثال، طبق قانون ثبت احوال، افشای ولادت و فوت از اسرار مجاز است.
اسرار بیمار فقط توسط بیمار و افرادی که بیمار به آنها این اجازه را میدهد و اشخاصی که در روند درمان دخیل هستند و افراد مجاز برابر قانون میتوانند به اطلاعات پزشکی بیمار دسترسی داشته باشند.
بیمار میتواند در تمامی مراحل تشخیصی و معاینات، فردی که مورد اعتماد خودش است را همراه داشته باشد. در مواردی که کودک بیمار است، حضور یکی از والدین از حقوق کودک است، به جز مواردی که بر اساس ضرورتهای پزشکی این اقدام شدنی نباشد.
5. حق شکایت بیمار در صورت نقض حقوق
بیمار میتواند در صورت عدم رعایت حقوق خود توسط مرکز درمانی، اقدام به شکایت علیه آن کند، بدون آن که در کیفیت خدمات درمانی اختلال ایجاد شود. پس از رسیدگی در مراجع ذیصلاح و اثبات محق بودن بیمار، باید خسارت بیمار جبران شود.
نکات حقوقی در حوزه سلامت
حقوق سلامت یکی از شاخههای اساسی علم حقوق و یک حوزه گسترده از علوم میانرشتهای است که با ادغام دانشهای مرتبط در زمینههای حقوق، اخلاق، پزشکی و سیاستگذاری، مفادی مربوط به حقوق فرد و جامعه در زمینه سلامت و نظام سلامت را دربرمیگیرد. این حوزه شامل قواعد حقوقی مربوط به حفظ و بهبود سلامت افراد و جوامع است و بهطور کلی نظام سلامت را شامل میشود.
تمامی اجزای مرتبط با نظام سلامت، از جمله تأمینکنندگان و ارائهدهندگان خدمات و محصولات بهداشتی و درمانی، سازندگان، خریداران، عرضهکنندگان، توزیعکنندگان، بیمهگران، بیماران، شرکتهای تولیدکننده محصولات سلامتمحور و محققان مطالعات بالینی، مورد بررسی قرار میگیرند. به عبارت دیگر، حقوق سلامت شامل قوانین و مقرراتی است که میتواند بر حفظ و مراقبت از سلامت تاثیرگذار باشد از جمله حقوق صنفی و مالیاتی، حقوق محیطزیست، حقوق مسئولیت مدنی، حقوق اخلاق زیستی، حقوق اساسی، حقوق خانواده، حقوق کودکان، حقوق سالمندان، حقوق اداری، حقوق مالکیت معنوی، حقوق تأمین اجتماعی، حقوق بینالملل، حقوق بشر و حقوق پزشکی.
حقوق سلامت مفهومی گسترده است که گاهی زیرمجموعههایی دارد که از نظر مطالعاتی همپوشانی دارند اما از لحاظ مفهومی متفاوتند، از جمله قوانین مراقبتهای بهداشتی و درمانی، قوانین بهداشت عمومی و جمعیت، اخلاق زیستی و حقوق جهانی سلامت. این حوزه شامل موضوعاتی مانند ارتباط با قوانین و مقررات حقوقی و غیر حقوقی، مسئولیتهای حرفهای و اخلاقی در زمینه عدالت در سلامت و توزیع منابع در نظام سلامت، حقوق و تکالیف بیماران، محدودیتها و فواید آزمایشهای پزشکی و زیستپزشکی نوین و دیگر موارد مرتبط است.
مراجع رسیدگی به شکایات بیمار
- سازمان نظام پزشکی: بیمار میتواند در صورت تضییع حقوق، به سازمان نظام پزشکی اعلام تخلف کند. این سازمان مسئول نظارت بر عملکرد پزشکان و حفظ استانداردهای حرفهای آنها است.
- دادگاههای عمومی: بیمار میتواند در صورت نقض حقوق خود به دادگاههای عمومی مراجعه کند تا از طریق رسیدگی قضایی به انتقادات و شکایات خود را بیان کند.
- دادسرای جرایم پزشکی: در صورت وقوع جرم پزشکی، بیمار میتواند به دادسرای جرایم پزشکی مراجعه کرده و شکایت خود را مطرح کند.
- شورای حل اختلاف: برخی از موارد ممکن است از طریق رسیدگیهای ویژه و حل اختلاف از طریق شورای حل اختلاف صورت گیرد.
- سازمان تعزیرات حکومتی: در برخی موارد خاص، بیمار ممکن است به سازمان تعزیرات حکومتی مراجعه کند تا از طریق فرآیندهای تعزیری به حقوق خود دست یابد.
نتیجه
در زمینه بهداشت و درمان، اعتماد بیماران به توانایی و تخصص پزشکانشان بسیار اساسی است. اما متأسفانه گاهی اشتباهات یا سهلانگاری میتواند منجر به عواقب ناخوشایندی برای بیماران و خانوادههایشان شود. در این مواقع، وکلا حقوق بیماران نقش بسیار مهمی در تضمین عدالت و جبران خساراتی که باید به بیماران تعلق بگیرد، ایفا میکنند.
توصیه میشود برای مشاوره حقوقی آنلاین، با وکیلان متخصص حقوق بیماران ارتباط برقرار کنید. همچنین برای خدمات مشاوره حضوری و یا ثبت درخواست پذیرش وکالت در دادگاه، میتوانید با دفتر گروه حقوقی لگاپین تماس بگیرید.
