اعسار چیست و چگونه می توان درخواست اعسار به دادگاه داد

بسیاری از  افراد از نظر قانونی به پرداخت بدهی خود محکوم می شوند اما توان پرداخت آن را ندارند. قانون اسلامی با پیش بینی این مسئله روش هایی را برای حل موضوع پیشنهاد داده است. درخواست عدم توانایی مالی یکی از این راه ها است که خیلی از افراد بهره می برند.

ضمنا توجه نمایید که اگر فردی محکوم به پرداخت هزینه دادرسی شود برای این که درخواست اعسار بدهد باید ابتدا به قاضی ثابت کند که توانایی و تمکین مالی کافی را برای پرداخت هزینه ندارد، معمولا شهادت شهود و سوگند در این موضوع کفایت نمی کند.

اما معمولا برای این که عدم توانایی از پرداخت اثبات شود دادگاه اقدام به تحقیقات در این مورد می کند و تمامی دارایی های وی را بررسی می نماید، اگر فرد مورد نظر شرایط لازم را داشته باشد با درخواست او موافقت خواهد شد.

برای این بیشتر با این قضیه آشنا شوید ابتدا آن را برای شما تعریف می کنیم و سپس شرایط استفاده از اعسار را بیان می نماییم و در ادامه نحوه ارائه چنین درخواستی به دادگاه را نیز برایتان می گوییم تا در این مورد به اندازه کافی آگاهی پیدا کنید.

اعسار چیست؟

در علم حقوق به معنای عدم اجرای یا تاخیر در انجام تعهدات قرارداد مالی است. به عبارت دیگر، این حالت زمانی ممکن می شود که فرد توانایی برای پرداخت هرگونه بدهی از بانکی، مهریه و غیره را ندارد و به دنبال راهی می گردد تا مشکلاتش را حل نماید. به دو نوع اصلی تقسیم می‌ شود:

اعسار بدون عذر موجه (عسر تمام صلاحیت):

در این حالت، طرفی که تعهدات قراردادی خود را انجام نمی‌ دهد به هیچ عنوان عذر خاصی ندارد. به عبارت دیگر طرف توانایی انجام تعهدات قراردادی را دارد اما عمداً یا به هر طریق نامشروعی از انجام دادن آن خودداری می‌ کند. اگر عملش که  بدون عذر موجه است در محضر دادگاه اثبات شود معمولاً منجر به محکومیت و جریمه اش خواهد شد.

اعسار با عذر موجه (عسر مشروع):

در این حالت طرف در انجام تعهدات قراردادی به دلایل قابل قبولی تاخیر می کند. به عبارت دیگر، طرف به علت موانع و مشکلات مشروعی قادر به انجام تعهدات خود نمی‌ باشد، در این صورت اگر دادگاه اجازه دهد می تواند تعهداتش را با تاخیر قانونی مواجه سازد.

با اعمال اعسار در قرارداد، طرفی که از آن بهره می برد ممکن است به پرداخت جبران خسارت یا انجام تعهدات جایگزین ملزم شود، در حالی که طرف متضرر می ‌تواند قرارداد را لغو کرده و از حقوق خود استفاده کند و طرف را ملزم به جبران خسارات نماید.

 برای آگاهی نسبت به خدمات مشاور حقوقی ما حتما روی لینک بزنید.

درﺧواﺳت اﻋﺳﺎر چیست؟

اعسار وضعیتی است که افراد به لحاظ مالی قادر به پرداخت بدهی‌های خود نمی‌باشند. به عبارت دیگر، شخصی که به دلیل ناکافی بودن دارایی‌ها و مالیات، قادر به تسویه بدهی‌ها و بدهکاری‌های خود نباشد، به عنوان معسر شناخته می‌شود.

شخصی به عنوان معسر تلقی می‌شود که توانایی پرداخت هزینه‌های مرتبط با دعاوی حقوقی را ندارد. بنا به ماده 504 قانون آیین دادرسی مدنی، شخص معسر به این صورت تعریف می‌شود: “شخصی معسر است که به دلیل ناکافی بودن دارایی‌ها یا عدم دسترسی به مال خود، به‌طور موقت قادر به تسویه آن نمی‌باشد.” بنابراین، فردی که نمی‌تواند هزینه‌های دعاوی حقوقی را پرداخت کند، می‌تواند درخواست اعسار خود را ثبت نماید و در صورت تایید، از تمام یا بخشی از هزینه‌های دعوتنامه و خدمات قضایی معاف شود. میزان این هزینه‌ها و تعرفه‌ها در قانون بودجه مشخص می‌گردد.

سوالات بسیاری ممکن است پیش بیاید که درخواست اعسار چیست؟ در واقع، درخواست اعسار همان فرم درخواست است که مدعی اعسار یا وکیل و یا نماینده قانونی او می‌تواند پر کرده و با تکمیل این فرم و تحویل آن به دفتر خدمات قضایی، اعسار ثبت گردد.

دﻻﯾل اﻋﺳﺎر چیست؟

در واقع، اعسار یا عدم تمکن مالی نیازمند اثبات است. شخصی که ادعا می‌کند معسر است، موظف است عدم توانایی مالی خود را به منظور پرداخت بدهی را اثبات کند. این بدان معناست که بر عهدهٔ مدعی اعسار است که عدم توانایی مالی خود را اثبات نماید.

مهم است تا ذکر شود که در برخی از موارد، فرد ممکن است قصد دعوا را به منظور حفظ حقوق خود داشته باشد. این بدان معناست که اثبات اعسار در مواردی که شخص قصد دارد برای حق خود دعوا کند، به عهدهٔ او قرار می‌گیرد. این امر به معنایی است که فرد ممکن است در جهت دفاع یا حفظ حقوق خود از موارد اثباتی برخوردار باشد تا اثبات اعسار خود را به راحتی ارائه نماید.

در چه صورت می توان از دادگاه درخواست اعسار کرد؟

معمولا به معنی عدم توانایی تصفیه بدهی مالی به دیگر افراد یا سازمان هایی مثل بانک و غیره است. در صورتی که شخص یا سازمانی قادر به پرداخت بدهی‌ های مالی خود نباشد می ‌تواند به دادگاه عدم توانایی اش را اعلام نماید.

درخواست اعسار معمولا به هیئت داوری شکایات مرتبط با قوانین و مقررات مالی یا به دادگاه های تجاری یا دادگاه های غیرتجاری ارائه می‌ شود. بسته به نوع سیستم حقوقی کشورها این فرآیند ممکن است تفاوت‌ هایی با هم داشته باشد.

مهریه:

معمولا زمانی که کار زوجین به طلاق کشیده شود و زوجه مهریه خود را درخواست نماید این احتمال هست که مرد توانایی پرداختش را نداشته باشد، در این جور موارد معمولا وکیل به او می گوید که با توجه به وضعیت موجود درخواست اعسار دهد.

البته باید توجه داشته باشید که در مورد درخواست عدم توانایی مالی زوج به زوجه دادگاه تمام صورت های مالی مرد از اموال و حساب ها را بررسی خواهد کرد و در صورتی که شرایط لازم را داشته باشد دادگاه با این درخواست موافقت می کند تا مشکل به شیوه مناسبی حل شود.

بدهی بانکی و شخصی:

بسیار پیش می آید که فردی به بانک یا اشخاص دیگر بنا بر دلایلی مثل قرض یا غیره بدهکار می شود و توانایی بازپرداخت را به صورت یکجا ندارد، در این جور موارد درخواست اعسار ارائه می نماید تا وقت و زمان کافی را برای پرداخت بدهی اش به دست بیاورد.

معمولا در این جور موارد نیز اگر طرفین با هم نتوانند به صورت توافقی کنار بیایند قانون باید برایشان تصمیم بگیرد، معمولا در این موارد دادگاه بررسی می کند ببیند که آیا فرد بدهکار شرایط لازم را دارد یا ندارد، اگر داشت دستور این کار را خواهد داد.

معمولا تقاضای اعسار از تاجران به این سادگی پذیرفته نمی شود بلکه ابتدا باید اعلام ورشکستگی نمایند تا افلاس آن ثابت شود، در غیر این صورت دادگاه درخواستشان را رد خواهد کرد، معمولا رای که در دادگاه صادر شود اگر مطابق میل نباشد می توان به دادگاه تجدید نظر در این موارد امیدوار بود.

نحوه درخواست اعسار به دادگاه:

تقاضای عدم توانایی مالی به دو صورت ممکن می باشد که در ادامه در موردشان برای شما توضیح ارائه خواهیم نمود که عبارتند از:

مطلق:

در این حالت شخصی که بدهکار است خود را به صورتی معرفی می کند که هیچ چیز ندارد و تقاضای اعسار مطلق خود را از دادگاه می نماید که اگر به دادگاه اثبات شود حتی به صورت اقساط نیز نیاز نیست بدهی اش را بپردازد اما مالی از او کشف شود دادگاه به نفع طلبکار می تواند توقیف کند.

به تقسیط:

اغلب دعاوی اعسار بدین صورت می باشند که ادعا می نماید که قدرت پرداخت تمام بدهی را یک جا ندارد اما با توجه به درآمد ماهیانه می تواند به صورت قسطی بدهی اش را صاف نماید و به این صورت درخواست فرصت می کند.

معمولا بنا بر تصمیم دادگاه بخشی از بدهی در اول پرداخت و بقیه با توجه به صحت گفته به صورت اقساط ماهانه به طلبکار داده می شود، مثل قسط بندی مهریه که به صورت سکه یا پول است از نوع اعسار می باشد. زمانی این درخواست قبول می شود که شخص بدهکار در گفته های خود صادق بوده و هیچ گونه مال و منالی نداشته باشد.

مطالعه بیشتر: چگونه حکم توقیف اموال بگیریم

مطالعه بیشتر: چگونه حکم توقیف اموال بگیریم

مراحل درخواست عدم توانایی مالی:

1. ابتدا باید به دفتر خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه و درخواست اعسار خود را از این طریق برای مراجع قضایی ثبت نمود.
2. مدیر دفتر دادخواست تسلیم شده را به قاضی پرونده ابلاغ می نماید.
3. قاضی پرونده عدم توانایی مالی را قبل از دعوایی که بین افراد در جریان است بررسی می نماید.
4. فرد درخواست دهنده باید شهود خود را که شامل 4 نفر است به دادگاه برای ادامه دادرسی معرفی کند.
5. مدارک که دادگاه خواسته و تهیه شده باید دادخواست قبلی سنجاق شود.
6. بعد از تکمیل مدارک دادگاه صحت گفته ها را بررسی می نماید.
7. دادگاه شاهدین معرفی شده در زمینه اعسار را احضار می کند تا پس از سوگند گفته هایشان را ثبت نماید.
8. دادگاه مدارکی را که ارائه شده جهت مستند بودن استعلام می کند.
9. بررسی شهود و درخواست دهنده و تطبیق اظهاراتشان صورت می گیرد.
10. در صورتی که صحت گفته ها اثبات شده باشد حکم عدم توانایی مالی صادر و در صورتی که گفته ها کذب بوده باشد عدمش صادر می شود.

نکات مهم و کلیدی در مورد عدم توانایی مالی:

اگر فردی که اعلام عدم توانایی مالی کرده عدم حرفش ثابت شود محکوم به پرداخت بدهی می شود.

اگر در زمان جریان پرونده نیز از نظر مالی قوی شود باز باید پرداخت نماید.

اگر در دادگاه بدوی حکم عدم توانایی مالی لغو شود می توانید در دادگاه تجدید نظر یا ثانویه آن را دنبال نمایید.

استشهادیه ای که گواهان اظهار می کنند با امضا و اثر انگشت می باشد و در صورت کذب بودن ادعا هایشان احتمال پیگرد قانونی وجود دارد.

اگر فردی که مدعی عدم توانایی مالی است ناگهان فوت شود ورثه او با توجه به قواعد و قوانین می تواند از آن بهره ببرد.

همان طور که دیدید و مشاهده کردید قواعد و قوانین مربوط به اعسار دارای پیچیدگی ها و تبصره هایی است که در صورت بهره مند بودن از یک وکیل یا مشاور حقوقی خبره می توانید به موقع و مناسب از آن بهره مند شوید و بخش بزرگی از مشکلات مالی خود را به این طریق حل نمایید.

اﻋﺳﺎر ﻣطﻠق چیست؟

اعسار مطلق به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن شخص ادعا می‌کند که به طور کامل قادر به تسویه هزینه‌های دادرسی یا هرگونه مبلغی که به او محکوم شده است، نمی‌باشد. به عبارت دیگر، وضعیت مالی فرد به گونه‌ای است که او در هیچ شرایطی قادر به تسویه کامل بدهی‌های خود نمی‌باشد. این وضعیت اعسار را به عنوان اعسار مطلق شناخته می‌شود و فرد معسر به عنوان فرد معسر مطلق شناخته می‌شود.

در این حالت، اگر فرد توانایی اثبات اعسار مطلق خود را داشته باشد، می‌تواند از مزیت معافیت از پرداخت بدهی‌ها بهره‌مند شود. به عبارت دیگر، اگر بتواند ثابت کند که در هیچ شرایطی قابلیت پرداخت بدهی خود را ندارد، می‌تواند از تعهدات مالی خود معاف شود.

در آخر لازم به ذکر است که شرکت حقوقی لگاپین با داشتن بهترین وکلا در تهران در زمینه مسائل مربوط به قوانین حقوقی مالی تجربه ارزنده ای دارد و می تواند به شما در این موارد کمک نماید. برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در رابطه با خدمات مشاوره ای، ثبت شرکت، تنظیم قرارداد و … با شماره های واحد پشتیبانی ما تماس حاصل فرمایید.